پیسی یا ویتیلیگو (Vitiligo) یک بیماری پوستی است که باعث از بین رفتن رنگدانه‌های پوست می‌شود. این اختلال، پوست را روشن‌تر از رنگ طبیعی خود و گاه به رنگ سفید در می‌آورد. پیسی می‌تواند در هر سنی و در هر نقطه از بدن ظاهر شود، اما بیشتر در صورت، دست‌ها، پاها، بازوها، داخل دهان، مو و چشم‌ها دیده می‌شود.
علائم:
- لکه‌های سفید صاف و بدون رنگدانه
- لکه‌ها ممکن است به تدریج بزرگ‌تر شوند و به هم بپیوندند.
- لکه‌ها ممکن است در هر نقطه از بدن ظاهر شوند.
- موهای روی لکه‌ها ممکن است سفید شوند.
- ناخن‌ها ممکن است لکه‌دار یا بی‌رنگ شوند.
- گاهی اوقات، پیسی با سایر بیماری‌های خودایمنی مانند بیماری هاشیموتو، دیابت نوع 1 و آرتریت روماتوئید همراه است.
علل:
علت دقیق پیسی هنوز ناشناخته است. اما به نظر می‌رسد که عوامل ژنتیکی، سیستم ایمنی و محیطی در بروز آن نقش دارند.
عوامل ژنتیکی:
- اگر یکی از اعضای خانواده شما به پیسی مبتلا باشد، شما بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستید.
- مطالعات نشان داده‌اند که حدود 30 درصد از افراد مبتلا به پیسی سابقه خانوادگی این بیماری را دارند.
سیستم ایمنی:
- در برخی افراد، سیستم ایمنی به اشتباه به سلول‌های تولید کننده رنگدانه (ملانوسیت‌ها) حمله می‌کند و آنها را از بین می‌برد.
- این حمله ممکن است توسط عوامل محرک مانند عفونت، استرس یا آسیب به پوست ایجاد شود.
عوامل محیطی:
- برخی از عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض نور خورشید، استرس و برخی از مواد شیمیایی ممکن است خطر ابتلا به پیسی را افزایش دهند.
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند باعث تشدید پیسی شود.
درمان:
هیچ درمانی برای پیسی وجود ندارد، اما درمان‌هایی می‌توانند به بازگرداندن رنگ پوست یا کند شدن روند پیشرفت بیماری کمک کنند.
انواع درمان:
- داروهای موضعی: مانند کرم‌ها و پمادهای کورتیکواستروئیدی، مهارکننده‌های کلسینورین و آنالوگ‌های ویتامین D
- نوردرمانی: استفاده از نور ماوراء بنفش (UV) برای تحریک تولید رنگدانه
- جراحی: پیوند پوست از یک قسمت سالم بدن به قسمت‌های آسیب‌دیده
- لیزر درمانی: استفاده از لیزر برای تحریک تولید رنگدانه
- درمان‌های جدید: مانند ایمونوتراپی و سلول‌های بنیادی
مراقبت‌های خود:
- از کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید.
- از قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت طولانی خودداری کنید.
- از لباس‌های محافظ در برابر آفتاب استفاده کنید.
- از استرس خودداری کنید.
- از آرایش برای پوشاندن لکه‌ها استفاده کنید.
- از مرطوب کننده برای حفظ سلامت پوست خود استفاده کنید.
- از رژیم غذایی سالم و متعادل استفاده کنید.
- ورزش منظم داشته باشید.
مشکلات جانبی:
پیسی می‌تواند باعث مشکلات عاطفی و اجتماعی مانند اضطراب، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس شود.
راه‌های مقابله:
- با یک متخصص پوست مشورت کنید.
- به یک گروه حمایتی بپیوندید.
- با افراد مبتلا به پیسی صحبت کنید.
- در مورد بیماری خود با دیگران صحبت کنید.